أنساق بناء شخصية المرأة بين التهميش والتمرد في نماذج من روايات سميحة خريس

المؤلفون

  • Zain Mansour Salem Al-Naimat قسم اللغة العربية وآدابها، كلية الآداب والعلوم، جامعة العلوم الإسلامية العالمية، عمان، الأردن https://orcid.org/0009-0008-8545-5595
  • Abdullah Omar Muhammad Al-Khatib قسم اللغة العربية وآدابها، كلية الآداب والعلوم، جامعة العلوم الإسلامية العالمية، عمان، الأردن

DOI:

https://doi.org/10.35516/hum.v51i6.5518

الكلمات المفتاحية:

المرأة، الشخصية، التمرد، التهميش، الرواية النسوية الأردنية

الملخص

الأهداف: تهدف الدراسة إلى تبيان أنساق بناء شخصية المرأة في نماذج من روايات سميحة خريس، وتجلية صورة المرأة بين التمرد والتهميش، وأثر ذلك في علاقة المرأة  بالآخر.

المنهجية: اعتمدت الدراسة المنهج التحليلي لروايات سميحة خريس في إطار دراسة أنساق بناء شخصية المرأة في رواياتها بين التمرد والتهميش.

النتائج: إن بناء شخصية المرأة بين التمرد والتهميش يتمثل في واقعية عرض صورة المرأة وأحوالها، وعلاقتها بمن حولها، وعلاقتها بذاتها، فكشفت عن تمردها وصراعها مع الآخر وأحلامها وإرادتها. وتتسم شخصية المرأة بحضور مؤثر في القارئ في ضوء التمرد والتهميش الذي تتعرض له المرأة.

الخلاصة: إنّ السمة الواقعية التي فرضتها الروائية سميحة خريس على علاقة المرأة بالآخر وحضورها في رواياتها كشف عن موقع الأنثى في الصراع الإنساني الذي توازنت فيها قوة المرأة وتمردها، وضعفها وتعرضها للتهميش، واتصفت المرأة بتنوع أدوارها التي أسهمت فيها في بناء الحدث الروائي بالنسق الشخصي الخاص بالمرأة.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

المراجع

Al-Shamali, N., & AlKhateeb, A. (2023). Models of Spatial Polarities in Jamal Abu Hamdan’s Novels. Dirasat: Human and Social Sciences, 50(1), 551–562. https://doi.org/10.35516/hum.v50i1.4 441

Al-Shamali, N., & Abdelfatah, B. (2010). The Intellectuals Crisis in The Novel of "Bakaya Thalg" for Issam Mossa, 37(3), 536–550.

'abu nadal, n. (2004). tamarud al'unthaa fi riwayat almar'at alearabiati: bibibilughrafia alriwayat alnasawiat alearabiat, (ta1), bayrut: almuasasat alearabiat lilnashr walnashri.

'amin, q. (2017). almar'at aljadidatu, ta3, landan: manshurat muasasat hindawi.

'amin, q. (2012). almar'at tahriru, ta1, alqahirati: muasasat hindawiun liltibaeat walnashri.

khurays, s. (2014). riwayat babnus, ta1, alrayad: manshurat dafafi.

khuris, s. (2009). riwayat alraqs mae alshaytan, ta1, emman: dar narat lilnashr waltawzie.

khuris, s. (2022). riwayat buqeat eamya'i, ta1, emman: alan nashirun wamuazieuna.

khuris, si. (2019). riwayat fi janah altayr: sirat wamudhakirati, ta1, emman: alan nashirun wamuazieuna.

khuris, s. (2018). riwayat fustuq eubayda, ta2, emman: alan nashirun wamuazieuna.

khuris, s. (2022). riwayat kaymira19, ta1, emman: alan nashirun wamuazieuna.

khuris, s. (2019). riwayat nahna: riwayat qasiratun, ta2, emman: alan nashirun wamuazieuna.

khuris, s. (2022). riwayat yahyaa, ta1, emman: alan nashirun wamuazieuna.

zueraba, s. (2006). ghasaan kanfani: jamaliaat alsard fi alkhitab alriwayiy, ta1, emman: dar majlawiin lilnashri.

saeati, s. (2006). almar'at almueasiratu, ta1, alqahirati: aldaar almisriat alsueudiat liltibaeat walnashr waltawziei.

alsaedawi, n. (2017). almar'at walsirae alnafsi, ta1, almamlakat almutahidatu, muasasat hindawiun liltibaeat walnashri.

sawaeidu, ma. (2010). almar'at fi al'adabiaat alearabiat almueasirati: misr nmwdhjan, ta1, emman: dar alzuhran lilnashr waltawziei.

alshaafieayi, m. (1992). qanun huquq al'iinsani, almansurati: maktabat aljala' aljadidati.

saliha, h. (2015). alhamish aliajtimaeiu fi al'adbi. ta1, alqahirata: dar ruyat lilnashr waltawzie waltibaeati.

ealimat, y. (2003). alnasaq althaqafiu qira'at fi 'ansaq alshier alearabii alqadimi, ealim alkutub alhadithat lilnashr waltawziei, alqahirata, masr, 2003m.

alghadhami, ea. (1997). almar'at wallughatu, ta1, aldaar albayda': almarkaz althaqafiu alearabia.

alghazali, m, watantawi, ma, wahashim, ea. (da.t). almar'at fi al'iislami, ta1, alqahirata: dar alshuruq.

furuydi, s. (1994). tafsir al'ahlami, tir: mustafaa safwan, ta1, alqahirati: dar almaearifi.

alqut, ea. (1977). fi al'adab alearabii alhadithi, ta1, alqahirata: maktabat alshabab lilnashri.

murtadi, ea. (1998). fi nazariat alriwayati: bahath fi altafasil walmafahimi, ta1, alkuaytu: almajlis alwataniu lilthaqafat walfunun waladab.

marsi, s. (2013). 'asma' alfalasifati, ta1, alqahirati: muasasat hindawiun liltaelim almaftuhi.

munasaratu, h. (1998). almar'at waealaqatuha bialakhir fi alriwayat alearabiat alfilastiniati: buhithat fi namadhij mukhtarat, ta1, bayrut: almuasasat alearabiat lilnashr waltawziei.

Scientific journals:

Benkrad, S. (2004). Narration and Sensory Experience: A Reading of the Novel of the Messenger by Samiha Khreis. Alamat Journal, (22), 3-14.

Al-Sultani, E. (2015). The image of women between female dominance and identification with the other in Mesopotamian literature: The image of Ishtar as a model. Journal of the Faculty of Dar Al-Ulum, Cairo University, Egypt, (82), 337-369.

Al-Adayla, M. (2019). Manifestations of narrative in the novel Babnos by Samiha Khreis. Annals of Literature, Ain Shams, 47(3), 270-292.

Alqam, S., & Al-Shawabkeh, S. (2012). Representations of women in three novels by Samiha Khreis. Al-Balqa Journal of Research and Studies, 15(1), 129-154.

Al-Qathami, A. (2019). The semiotics of alienation and resistance in the novel Bodies of Stars. Scientific Journal of Education, 8(8), 193-219.

Dissertations:

Qabilat, N. (2006). Narrative Structures in the Novels of Samiha Khreis (1995-2003). Master’s Thesis, University of Jordan, Amman, Jordan.

التنزيلات

منشور

2024-10-01

كيفية الاقتباس

Al-Naimat , Z. M. S. ., & Omar Muhammad Al-Khatib, A. (2024). أنساق بناء شخصية المرأة بين التهميش والتمرد في نماذج من روايات سميحة خريس. دراسات: العلوم الإنسانية والاجتماعية, 51(6), 456–468. https://doi.org/10.35516/hum.v51i6.5518

إصدار

القسم

اللغة العربية وآدابها
##plugins.generic.dates.received## 2023-08-20
##plugins.generic.dates.accepted## 2023-11-22
##plugins.generic.dates.published## 2024-10-01