القيم الأخلاقية للحرب في التاريخ الإسلامي قراءة في وثيقة عهد الإمام الصلت بن مالك الخروصي (ق3ه/9م)
الكلمات المفتاحية:
قيم، أخلاق، الحرب، عهد، الصلت، سقطرىالملخص
هدفت هذه الدراسة إلى بيان تطبيق القيم الأخلاقية للحرب في التاريخ الإسلامي من خلال وثيقة عهد الإمام الصلت بن مالك الخروصي (ق3ه/9م) إلى جيشه الموجَّه لتحرير جزيرة سقطرى. والكشف عن نماذج للتطبيق العملي لتعاليم الإسلام وإبراز أخلاقيات الحرب في الإسلام من خلال مضمون وثيقة عهد الإمام الصلت بن مالك وبيان القيم الأخلاقية لأهداف الحرب وضوابطها في الإسلام. واعتمدت الدراسة على المنهج الاستقرائي في تأمل وثيقة عهد الإمام الصلت بن مالك، ثم المنهج الوصفي في عرض مفردات الدراسة، والمنهج التحليلي في بعض القضايا المهمة، و توصلت الدراسة إلى أنَّ الإسلام أقر الحرب لأهداف تقتضيها المصلحة الإنسانية، وجعل الإسلام مشروعية الحرب مرتبطة بالقيم الأخلاقية، ووضع الأسس والمبادئ والضوابط التي تُنظِّمها، وأوضحت الدراسة أنَّ وثيقة عهد الإمام الصلت بن مالك الخروصي إلى جيشه من النماذج الحضارية الرائعة لتطبيق القيم الأخلاقية للحرب في التاريخ الإسلامي؛ فهي ترجمة عملية لما ورد في القرآن الكريم والسنة النبوية المطهرة في كيفية التعامل مع غير المسلمين في السلم والحرب.
التنزيلات
المراجع
Abu Awana, Y. (1998). Mustakhraj 'abu awanah. (1st ed). Beirut: dar almaerifah.
Al-Abri, A, and Al-Hashemi, M. (2005). attajribah attarikhiah alomaniyah fi alwifaq al'iislamii almusihi: wathiqat al'imam Alsilt Alkhurusii onmwdhjan. Majalat almushkah, aladad alththalith, jamieat alzaytunah, Tunisia.
Al-Abri, Z. (1998). Ahd al'imam Alsult bin Malik, muhadharah musajalh. ruwai: tasjilat mashariq al'anwar.
Al-Aghbry, I. )2010). Ahd Al'imam Alsalt bin Malik Waomqoh Alhadari, 'aemal nadwat tatawr aleulum alfaqhiah: alfaqah alhadari, faqah aleumrana. Sultanate of Oman: wizarat al'awqaf walshuwuwn aldiyniat.
Al-Baghawi, A. (1983). Sharah alsonnah. (2nd ed). Damascus and Beirut: almaktab al'iislami.
Al-Bayhaqi, A. (2003). Alsunun alkubraa. (3rd ed). Beirut: dar alkutub aleilmiah.
Al-Bukhari, M. (2001). Sahih albukhari. (1st ed). dar tuq alnajat.
Al-Khalili, A. (2013). Alistibdad mazahiruh wamuajihatuhu. (1st ed). Beirut: sharikat fuad albieynu.
Al-Khalili, A. (2018). Jarayim albukirik alburtughali fi oman, a lecture on Youtube.
Alkilani, A. (2017). Alhuquq ghyr almaliah liqatla alhurob: dirasah faqhiah qanuniah muqaranah. almajalah al'orduniyah fi aldirasat al'iislamiah - jamieat aal albayt, Jordan.
Al-Kindi, A. (1984). Almusannaf. Oman: wizarat alturath walthaqafah.
Almawsuat alfiqhiat alkuwytiah (2006). (2nd ed). Kuwait: wizarat al'awqaf walshuoon al'islamiyah.
Almawsueah alomaniyah. (2013). (1st ed). Oman: wizarat alturath walthaqafah.
Al-Riyami, P. (2015). Gadhiat azl al'imam Alsult bin Malik Alkharusi. (1st ed). Musqt: bayt alghshsham.
Alsaalmi, A. (n.d). Tuhfat al'aayan besirat 'ahl oman.
Alsarkhasi, A. (1993). Almabsut. Beirut: dar almarifah.
Alshaafiei, M. (1990). Al'omm. Beirut: dar almarifah.
Al-Shimaili, A. (2013). Himayat alsukkan almadaniyeen 'athna' alnizaeat almusllahah. Aljeezah: sharikat aldalil ldldirasat waltadrib wa'aemal altabaeah walnashr.
Al-Zuhaili, W. (n.d). Alfaqh al'islami wa'adellatuhu. (4th ed). Damascus: dar alfkr.
Atlam, Sh. and Abdalwahid, M. (2002). Mawsuat itifaqiaat alqanun alduwalii al'iinsani. (8th ed). Alqahrh: Biethat allajnah alduwaliah lilssaleeb al'ahmar bialqahirah.
Binaduq, W. (2004). Mawsueat alqanun alduwalii al'iinsani. Alexandria: dar alfikr aljamey.
Hanbal, A. (2001). Musanad al'imam 'ahmad bin hnbl. (1st ed). Lebanon: muasasat alrisalah.
Ibn Duraid, M. (1987). Jamharat aluighah. (1st ed). Beirut: dar aleilm lilmalaeen.
Jawad, A. (2001). Almufassal fi tarikh alarab qabl al'iislam. (4th ed). Lebanon: dar alsaqy.
Mahmoud, A. (2000). Himayat dhahaya alnizaeat almusallahah fi alqanoon alduwali al'insani walsharieah al'islamiyah. Cairo: biethat allajnah alduwaliah lilssalib al'ahmar bialqahirah.
Qadan, Z. (1998). Madinat allah fi al'ardh. (1st ed). Amman: dar albashir.
Sabiq, S. (1977). Fiqh alsunnah. (3rd ed). Beirut: Dar Alkitab Alarabi.
Wizarat al'iielam. (1995). Oman fi altareekh.


