مسلم بن أبي مريم وتهيّبه رفع الحديث (دراسة تحليليّة نقديّة)

المؤلفون

  • محمد عيد الصاحب الجامعة الأردنية
  • فاتن الجغل الجامعة الأردنية

الكلمات المفتاحية:

مسلم بن أبي مريم، تهيّب الراوي، الحديث المرفوع، الحديث الموقوف، الرفع.

الملخص


تناول البحث مسلم بن أبي مريم وتهيّبه رفع الحديث، فَعُرِضَت في البداية الترجمة التي اشتملت على اسمه ونسبه، وأسماء شيوخه وتلاميذه، وعلى أقوال العلماء؛ ومنها قول الإمام مالك الذي نص على تهيّبه، وأنه لا يكاد يرفع حديثا. وتبيّن من الدراسة أن معظم شيوخه مدنيون، وأن ما رواه من أحاديث لا يتناسب مع عدد شيوخه، حيث من المفترض أن تكون أحاديثه عنهم أكثر مما وجدناه، وقد تبين للباحِثَيْننِ أن تهيّب مسلم رفع الحديث دعاه إلى قصر الإسناد ووقف الروايات المرفوعة، مما حدا بتلاميذه إلى رواية ما رفعه وترك ما وقفه. اعتمد البحث المنهج الاستقرائي وذلك من خلال جمع أقوال العلماء عن مسلم بن أبي مريم، وجمع مروياته، وتتبع ما يخدم عنوان البحث وموضوعه في المصادر التي تخدمه و المنهج التحليلي وذلك من خلال تحُلِّيلَ ما تم جمعه من المادة العلمية، واستخلاص المسائل التي تخدم الموضوع وتوضح جوانبه و المنهج النقدي وذلك بنقد الأحاديث التي رواها مسلم بن أبي مريم. وخلص البحث إلى عدد من النتائج: أن تعارض الرفع والوقف في حديث ابن أبي مريم لا يمثل علة من العلل، بسبب فعله ذلك قصدًا وعمدًا وليس خطأ ووهمًا.

التنزيلات

بيانات التنزيل غير متوفرة بعد.

السير الشخصية للمؤلفين

محمد عيد الصاحب، الجامعة الأردنية

قسم أصول الدين، كلية الشريعة

فاتن الجغل، الجامعة الأردنية

 قسم أصول الدين، كلية الشريعة

المراجع

Al-Aqili, A. (1984AD). Aldhu’afaa alkabeer. Beirut: Scientific Library House.

Al-Asbahi, M. (1985 AD). Muwatta of Imam Malik. Beirut: Arab Heritage Revival House.

Al-Asbhani, a. (1990 AD). Isfahan history. Beirut: Scientific Books House.

Al-Azhari, A. (2019). Confirmation in the narration, concepts, reasons, forms and benefits. Dirasat: Shari’a and Law Sciences, 46(1).

Al-Baghawi, A. (1983 AD). Sharih almusnad. Beirut: The Islamic Bureau.

Al-Bayhaqi, A. (1988 AD). Alaadaab. Beirut: Foundation for Cultural Books.

Al-Bayhaqi, A. (2003 AH). Shu’an alimaan. India: Al-Rushd Library.

Al-Bazzar, A. (2009 AD). Almusnad. Medina: Library of Science and Governance.

Al-Bukhari, M. (1422 AH). Aljami’ almusnad. Beirut: Dar Touq Al Najat.

Al-Bukhari, M. (1989). Aladab almufrad. (i 3). Beirut: Dar Al-Basheer Islamic House.

Al-Hamidi, A. (1996 AD). Almusnad. Damascus: Dar Al-Saqa.

Al-Khara’eti, S. (1993 AD). Masawe’ alakhlaaq wa thumuumiha. Jeddah: Al-Sawadi Library.

Al-Mizzi, J. (1980 AD). Tahdheeb alkamal fi asmaa’ alrijaal. Beirut: Al-Resala Foundation.

Al-Nisaburi, H. (1990). Almustadrak. Beirut: Scientific Books House.

Al-Ramramzy, A. (1404 AH). Almuhdith alfasil bayn alrami wa alwa’i. Beirut: Dar Al-Fikr

Al-Ramramzy, A. (1409 AH). Amthaal alhadith almarwiyyah. Beirut: Foundation for Cultural Books.

Al-Shashi, A. (1410 AH). Almusnad. Medina: Library of Science and Governance.

Al-Sijistani, A. (1993 AD). Alzuhd. Helwan: Al-Mishkat House.

Al-Tabarani, S. (1994 AD). Alkabeer dictionary. Cairo: Ibn Taymiyyah Library.

Al-Wareikat, P. (2002). Reasons for hadith irsaal. Dirasat: Shari’a and Law Sciences, 29(1).

An-Nasa'i, A. (2001 AD). Alsunnan alkubra. Beirut: Al-Resala Foundation.

Golden, S. (1992 AD). Alkashef. Jeddah: Dar Al-Qibla for Culture.

Ibn Abi Hatim, A. (1397 AH). Almaraseel. Beirut: Al-Resala Foundation.

Ibn Abi Hatim, A. (1952 AD). Aljarih wa alta’deel. Beirut: Arab Heritage Revival House.

Ibn Abi Shaybah, A. (1409 AD). Almusanaf. Riyadh: Al-Rushd Library.

Ibn al-Jaad, P. (1990 AD). Almusnad. Beirut: Nader Foundation.

Ibn al-Mudhaffar, M. (1997 AD). Ghara’eb alhadith. Riyadh: House of the Salaf.

Ibn Hajar, A. (1326 AH). Tahdheeb altahdheeb. India: Systematic Encyclopedia Press.

Ibn Hajar, A. (1986 AD). Taqreeb altahdheeb. Syria: Dar Al-Rashid.

Ibn Hajar, A. (1996 AD). Ta’jeel almanfa’ah bizawa’ed rijaal ala’emah alarba’ah. Beirut: Dar Al-Bashaer.

Ibn Hibban, M. (1973 AD). Althiqaat. India: Ottoman Encyclopedia.

Ibn Mu'in, A. (1979 AD). The history of Ibn Ma'in. Makkah Al-Mukarramah: Center for Scientific Research and the Revival of Islamic Heritage.

Ibn Qani, A. (1418 AH). Companions dictionary. Medina: Al-Ghuraba Archaeological Library.

Ibn Saad, A. (1408 AH). Altabaqaat alkubra. Medina: Library of Science and Governance.

Ibn Salam, Y. (2004 AD). Yahya bin Salam’s interpretation. Beirut: Scientific Books House.

Ibn Taher al-Dani, A. (2003 AD). Alimaa’ ila itraaf ahadith almuatta’. Riyadh: Banks Library.

التنزيلات

منشور

2020-06-01

كيفية الاقتباس

الصاحب M. E. ., & الجغل F. . (2020). مسلم بن أبي مريم وتهيّبه رفع الحديث (دراسة تحليليّة نقديّة). دراسات: علوم الشريعة و القانون, 47(2), 120–133. استرجع في من http://dsr.ju.edu.jo/djournals/index.php/Law/article/view/3003

إصدار

القسم

Articles